تاثیر قهوه بر سلامت قلب

به گزارش پارسینه به نقل ازهمشهری آنلاین، آیا قهوه واقعاً برای قلب مضر است؟ یا می‌تواند بخشی از یک سبک زندگی سالم باشد؟ در این مطلب از همشهری آنلاین، قصد داریم با تکیه بر شواهد علمی، تاثیر قهوه بر سلامت قلب را به‌طور دقیق بررسی کنیم. اگر از طرفداران قهوه هستید یا درباره مضرات احتمالی آن برای قلب‌تان نگرانید، این مطلب می‌تواند پاسخی کاربردی و روشن برای شما باشد.

قهوه چیست و چه ترکیبات فعالی دارد؟

قهوه نوشیدنی حاصل از دانه‌های بو داده‌ی گیاه قهوه است. ترکیبات شیمیایی موجود در قهوه، مجموعه‌ای پیچیده از مواد فعال زیستی را تشکیل می‌دهند که هر کدام اثراتی خاص بر بدن دارند. مهم‌ترین این ترکیبات عبارتند از:

• کافئین : یک محرک طبیعی که بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد.
• پلی‌فنول‌ها: آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی که با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کنند.
• دی‌ترپن‌ها ( cafestol و kahweol ): ترکیباتی که در قهوه‌های غیر فیلتر شده بیشتر یافت می‌شوند و ممکن است بر کلسترول خون اثر بگذارند.
• منیزیم و پتاسیم: دو ماده معدنی مهم برای تنظیم فشار خون و عملکرد عضلات قلب.

این مجموعه، قهوه را به نوشیدنی‌ای پیچیده تبدیل می‌کند که بسته به میزان مصرف، نوع تهیه و ویژگی‌های فردی می‌تواند تاثیرات متفاوتی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: چطور قهوه به سم زدایی کمک می‌کند؟

تاثیر قهوه بر فشار خون

یکی از دغدغه‌های اصلی درباره مصرف قهوه، تأثیر آن بر فشار خون است. تحقیقات نشان می‌دهد کافئین می‌تواند به‌طور موقت فشار خون را افزایش دهد، به‌ویژه در افرادی که کمتر به آن عادت دارند یا دوز بالایی مصرف می‌کنند.

در یک مطالعه منتشر شده در مجله‌ی JAMA، مشخص شد که مصرف ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین (معادل ۲ تا ۳ فنجان قهوه) می‌تواند فشار خون سیستولیک را بین ۸ تا ۱۰ میلی‌متر جیوه افزایش دهد. البته این افزایش معمولاً موقتی است و در افرادی که به آن عادت کنند، پس از چند هفته از بین می‌رود.

نکته مهم این است که افزایش فشار خون ناشی از قهوه در بیشتر افراد سالم خطرناک نیست، اما کسانی که از پیش فشار خون بالا دارند، باید مصرف قهوه خود را کنترل کنند و از پزشک خودشان مشاوره بگیرند.

قهوه و ضربان قلب: آیا تپش قلب واقعاً از قهوه است؟

بسیاری از افراد پس از نوشیدن قهوه دچار تپش قلب می‌شوند. این موضوع به‌ویژه در کسانی شایع است که به کافئین‌ حساس هستند. کافئین می‌تواند سرعت ضربان قلب را افزایش دهد، اما این اثر اغلب موقتی است و در بیشتر افراد به سطح خطرناک نمی‌رسد.

در یک مطالعه انجام‌شده بر بیش از ۵۰ هزار فرد بزرگسال، مشخص شد که مصرف متوسط قهوه (۲ تا ۳ فنجان در روز) نه‌تنها باعث افزایش خطر آریتمی قلبی نمی‌شود، بلکه در برخی موارد حتی با کاهش خطر آن همراه بوده است.

بنابراین، اگرچه قهوه می‌تواند ضربان قلب را افزایش دهد، ولی شواهد علمی نشان نمی‌دهند که این موضوع در افراد سالم مشکلی ایجاد کند. با این حال، افرادی که آریتمی دارند یا به مشکلات قلبی مستعد هستند، بهتر است تحت نظر پزشک میزان مصرف خود را تنظیم کنند.

قهوه و سطح کلسترول خون

موضوع دیگری که در سال‌های اخیر درباره قهوه مطرح شده، نقش آن در افزایش کلسترول خون است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات دی‌ترپن موجود در قهوه، به‌ویژه در قهوه‌های غیر فیلتر شده مانند قهوه ترک یا فرانسه (با دستگاه فرنچ‌پرس)، می‌توانند سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) را افزایش دهند.

در مقابل، قهوه‌هایی که با فیلتر کاغذی تهیه می‌شوند (مثل قهوه دمی یا فیلتری)، مقدار بسیار کمی از این ترکیبات را عبور می‌دهند و اثر کمتری بر کلسترول دارند.

برای مثال، مصرف ۵ فنجان قهوه ترک در روز به‌مدت چند هفته می‌تواند کلسترول LDL را تا ۸ تا ۱۰ درصد افزایش دهد. بنابراین اگر سطح کلسترول‌تان بالاست، استفاده از روش‌های فیلترشده برای تهیه قهوه می‌تواند انتخاب عاقلانه‌تری باشد.

قهوه و التهاب؛ دشمن یا دوست؟

التهاب مزمن یکی از عوامل زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی است. خوشبختانه قهوه با داشتن مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان، به‌ویژه پلی‌فنول‌ها می‌تواند با التهاب مقابله کند.

مطالعات بزرگ مانند تحقیق Nurses’ Health Study نشان داده‌اند که مصرف منظم قهوه با کاهش نشانگرهای التهابی مانند CRP (پروتئین واکنشی C) همراه است. این اثر ضدالتهابی به‌ویژه در قهوه‌های بدون شکر یا افزودنی‌های دیگر بیشتر مشاهده می‌شود.

در واقع، برخلاف تصور رایج، قهوه نه‌تنها باعث التهاب نمی‌شود، بلکه در کاهش التهاب نیز نقش دارد، به‌شرط آن‌که در حد متعادل و بدون افزودنی‌های ناسالم مصرف شود.

نقش قهوه در پیشگیری از بیماری‌های قلبی

نتایج چندین مطالعه اپیدمیولوژیک نشان داده‌اند که مصرف منظم و متوسط قهوه با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی همراه است.

در یک مرور سیستماتیک از ۳۶ مطالعه بزرگ که روی بیش از ۱ میلیون نفر انجام شده، مشخص شد افرادی که روزانه ۳ تا ۵ فنجان قهوه مصرف می‌کنند، در مقایسه با کسانی که قهوه نمی‌نوشند، حدود ۱۵ درصد کمتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند.

این اثر محافظتی می‌تواند به‌دلیل چند عامل باشد:

• افزایش حساسیت به انسولین و کاهش خطر دیابت نوع ۲ (که خود از عوامل خطر قلبی است)
• کاهش سطح التهاب
• بهبود عملکرد رگ‌های خونی

با این حال، این تأثیر به‌شرطی رخ می‌دهد که قهوه بدون قند و چربی اضافی (مثل خامه، سیروپ یا شیرینی) مصرف شود.

قهوه و سکته قلبی یا مغزی

مطالعات مختلف ارتباط جالبی بین مصرف قهوه و کاهش خطر سکته مغزی نشان داده‌اند. در مطالعه‌ای که در ژاپن روی بیش از ۸۰ هزار نفر انجام شد، افرادی که روزانه ۲ تا ۴ فنجان قهوه مصرف می‌کردند، حدود ۲۰ درصد کمتر در معرض سکته مغزی بودند.

این اثر می‌تواند به‌دلیل تأثیر مثبت قهوه بر فشار خون، التهاب و عملکرد رگ‌های خونی باشد. با این حال، افرادی که به فشار خون بالا یا مشکلات قلبی مزمن دچار هستند، باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارند.

چه کسانی باید در مصرف قهوه احتیاط کنند؟

با وجود همه مزایا، قهوه برای همه مفید نیست. برخی از افراد ممکن است در برابر اثرات کافئین حساس باشند یا بیماری‌هایی داشته باشند که با مصرف زیاد قهوه تشدید می‌شود. این افراد عبارت‌اند از:

• افراد دچار آریتمی قلبی یا تپش‌های نامنظم
• کسانی که فشار خون کنترل‌نشده دارند
• مبتلایان به اضطراب یا اختلالات خواب
• زنان باردار (مصرف بیش‌ازحد کافئین می‌تواند برای جنین مضر باشد)
• افراد مبتلا به رفلاکس معده

بهترین روش مصرف قهوه برای سلامت قلب

برای بهره‌مندی از مزایای قهوه و کاهش خطرات آن، رعایت چند نکته ساده می‌تواند مؤثر باشد:

• استفاده از قهوه فیلتر شده به‌جای قهوه ترک یا فرنچ‌پرس
• محدود کردن مصرف روزانه به ۳ تا ۴ فنجان
• اجتناب از افزودن شکر، خامه، سیروپ و طعم‌دهنده‌های مصنوعی
• نوشیدن قهوه قبل از ساعت 4 عصر برای جلوگیری از اختلال خواب
• نوشیدن آب کافی در کنار قهوه برای جلوگیری از کم‌آبی بدن

سخن پایانی

نوشیدن قهوه فراتر از یک عادت صبحگاهی است. ترکیبی پیچیده از مواد فعال زیستی که اگر به‌درستی و در حد متعادل مصرف شود، می‌تواند دوست قلب شما باشد. از بهبود عملکرد عروق گرفته تا کاهش التهاب و احتمال بروز بیماری‌های مزمن، قهوه پتانسیل بالایی برای حمایت از سلامت قلب دارد.

با این حال، مثل هر ماده دیگری، مصرف بی‌رویه یا بی‌توجهی به شرایط فردی می‌تواند خطر آفرین باشد. اگر اهل قهوه هستید، آگاهانه‌تر بنوشید و اگر تازه به جمع قهوه‌دوستان پیوسته‌اید، نکات این مطلب می‌تواند راهنمای خوبی برای شروعی سالم باشد.