ناباروری در ایران؛ چالشی جدی برای جمعیت و نقش دخانیات در تشدید آن

به گزارش پارسینه؛ این رقم معادل ۲۰.۲ درصد از مجموع زوج‌های کشور است، به‌طوری‌که از هر پنج زوج، یک زوج توانایی باروری ندارد. این نرخ بالاتر از میانگین جهانی است و نشان‌دهنده یک بحران جدی در حوزه جمعیت و سلامت باروری در ایران می‌باشد.

• نقش دخانیات در ناباروری

مصرف دخانیات یکی از عوامل مهم و قابل پیشگیری در کاهش باروری است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف سیگار و قلیان تأثیرات منفی قابل توجهی بر سلامت باروری هر دو جنس مرد و زن دارد.  در مردان مصرف دخانیات منجر به کاهش ۱۳ تا ۱۷ درصدی میزان باروری آنها می‌شود. گفته می شود، نیکوتین از طریق تنگ‌کردن عروق خونی، ترشح هورمون‌های مردانه را کاهش داده و حتی ممکن است منجر به ناتوانی جنسی شود. در بین زنان نیز مصرف دخانیات با کاهش کیفیت تخمک‌ها، اختلال در تخمک‌گذاری و یائسگی زودرس مرتبط است. همچنین گفته می شود، سیگار کشیدن می‌تواند باعث آسیب به دیواره رحم و کاهش احتمال لانه‌گزینی جنین شود.

جالب اینکه طبق بررسی های انجام گرفته شده قرار گرفتن در معرض دود سیگار بدون استفاده مستقیم از آن نیز می‌تواند بر میزان باروری زنان تاثیر منفی بگذارد. گفته می‌شود میزان مصرف سالانه سیگار در کشورمان نسبت به سال 1395، حدود 35 درصد افزایش پیدا کرده است و از 52 میلیارد نخ به 72 میلیارد نخ رسیده است.

بر اساس یک پژوهش انجام گرفته شده در سال های گذشته، نرخ ناباروری در استان کرمان با 13 درصد بیش از سایر استان های دیگر کشورمان است و هرمزگان، سیستان و بلوچستان، ایلام در سطوح بعدی قرار می گیرند. با این حال مشخص نیست که چه میزان از ناباروری ها در این استان ها به مصرف دخانیات مربوط می شود.

•  مصرف سیگار در بین جوانان ایرانی

مصرف سیگار در میان جوانان و زنان ایرانی در سال‌های اخیر تحت تاثیر روند افزایشی که داشته است، به یک موضوع نگران کننده و بحران جدی در حوزه سلامت عمومی تبدیل شده است. طبق آخرین آمار ارائه شده، میزان مصرف دخانیات در میان زنان ۱۸ تا ۲۴ ساله ۹۰ درصد افزایش یافته است و استعمال سیگار و قلیان در دختران ۱۳ تا ۱۵ سال، ۱۳۵ درصد رشد داشته است.

• دلایل نگرانی از افزایش مصرف سیگار در میان جوانان و زنان

 شروع مصرف دخانیات از سنین پایین بسیار نگران‌کننده است، به‌طوری‌که سن شروع مصرف سیگار در برخی موارد به زیر ۱۳ سال رسیده است. مصرف سیگار در زنان می‌تواند منجر به کاهش ذخیره تخمدانی، اختلال در تخمک‌گذاری و یائسگی زودرس شود.

یکی از عوامل مهم تشدید نگرانی ها از افزایش مصرف سیگار به  بیماری‌های مرتبط با آن مربوط می‌شود که هزینه‌های درمانی سنگینی را بر نظام سلامت کشور تحمیل می‌کند و در نهایت اینکه شکسته شدن قبح مصرف سیگار در میان زنان و دختران، به‌ویژه در انظار عمومی، نشان‌دهنده تغییرات منفی فرهنگی و اجتماعی است که نیاز به سیاست های اصلاحی و اقدامات لازم برای مقابله با این بحران را در کشورمان پررنگ تر می سازد.  

• تأثیر بر جمعیت و سیاست‌های جمعیتی

با توجه به نرخ بالای ناباروری و تأثیرات منفی دخانیات بر باروری، این مسائل می‌توانند به کاهش نرخ رشد جمعیت منجر شوند. در حالی که سیاست‌های جمعیتی کشور به دنبال افزایش نرخ باروری هستند، شیوع بالای ناباروری و مصرف دخانیات می‌تواند این اهداف را تحت تأثیر قرار دهد. در این راستا، برخی از اقدامات پیشنهادی برای مقابله با این معضل اجتماعی شامل موارد زیر می شود:

- اقدام برای تقویت آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی: افزایش آگاهی عمومی درباره تأثیرات منفی دخانیات بر باروری از طریق کمپین‌های آموزشی و رسانه‌ها و آگاه سازی زنان و مردان.

 -  محدودیت مصرف دخانیات: اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای محدود کردن دسترسی به دخانیات، به‌ویژه در میان جوانان.

 -  توسعه خدمات درمانی ناباروری: افزایش دسترسی به خدمات درمانی برای زوج‌های نابارور، از جمله پوشش بیمه‌ای مناسب و گسترش مراکز درمانی تخصصی می تواند راهکار خوبی برای حل این مشکل باشد.

 - پژوهش و مطالعات بیشتر: حمایت از تحقیقات در زمینه علل ناباروری و تأثیرات عوامل محیطی و سبک زندگی بر باروری.

 

 

 

- نتیجه‌گیری

در حال حاضر، ناباروری یک چالش جدی برای سلامت عمومی و سیاست‌های جمعیتی در ایران است. با توجه به نقش قابل توجه دخانیات در کاهش باروری، اقدامات مؤثر در زمینه کاهش مصرف دخانیات به ویژه در میان جوانان و حمایت از زوج‌های نابارور می‌تواند به بهبود وضعیت جمعیتی کشور کمک کند.